نظارت حرفه­ای بر موسسات حسابرسی معتمد بورس

فقط در صلاحیت جامعه حسابداران رسمی است

 

 

 

مدتی است نظارت حرفه­ای بر موسسات حسابرسی معتمد بورس بعنوان یک موضوع مورد مجادله بین سازمان بورس و جامعه حسابداران رسمی مطرح شده است. برای اطلاع بیشتر از چگونگی این موضوع گفتگوی کوتاهی را با جناب آقای نظام­الدین ملک­آرائی رئیس سابق شورایعالی جامعه حسابداران رسمی و عضو فعلی آن شورا گفتگوئی ترتیب داده­ایم که توجه خوانندگان را بدان جلب می­کند.

سوال: همکاری سازمان بورس و جامعه حسابداران رسمی تحت چه چارچوبی قرار دارد؟

پاسخ: از زمان فعالیت مجدد بورس در سال 1368 حسابرسان مستقل که همکاری­های لازم را با سازمان بورس بعمل آورده­اند و از سال 1376 موضوع حسابرسان معتمد بورس و تهیه فهرست اسامی آنها مطرح شد تا اینکه دبیرکل وقت بورس در سال 1379 طی یک جلسه حضوری با موسسات حسابرسی عملاً نیازهای بورس و چگونگی همکاری حسابرسان معتمد و بورس را مطرح نمود. اما هیچگاه یک چارچوب پیروامون این همکاری مدون نشده بود تا اینکه آقای دکتر عبده­تبریزی دبیرکل سابق سازمان بورس موضوع هیأت همکاری بورس اوراق بهادار و حرفه حسابداری را در سال 1384 مطرح کرد که مورد استقبال اعضای جامعه حسابداران رسمی قرار گرفت و همکاریهای بورس و جامعه حسابداران رسمی ایران علیرغم آنکه هیچ نوشته مدونی در این مورد تهیه نشده وارد مرحله جدید شد.

سوال: هیئت همکاری بورس اوراق بهادار و حرفه حسابداری از چه تاریخی فعالیت خود را آغاز کرد؟

پاسخ: از آغاز سال 1384.

سوال: وظایف هیئت همکاری بورس اوراق بهادار و حرفه حسابداری چیست؟

پاسخ: کلیه وظایفی که برای کمیته­ها تعریف شده است.

سوال: هیئت همکاری بورس اوراق بهادار و حرفه حسابداری دارای چند کمیته است؟

پاسخ: هیئت دارای چهار کمیته است. رئیس و نایب رئیس کمیته­ها  اعضای هیئت همکاری بورس اوراق بهادار و حرفه حسابداری را تشکیل می­دهد که هشت نفر می­باشند و عضو نهم دبیر هیئت است که بوسیله سازمان بورس اوراق بهادار انتخاب می­شود.

سوال: کمیته­های هیئت همکای بورس اوراق بهادار و حرفه حسابداری کدامند؟

پاسخ: این کمیته­ها عبارتند از: کمیته استانداردها و دستورالعمل­ها، کمیته کنترل کیفیت خدمات موسسات حسابرسی معتمد بورس، کمیته پذیرش موسسات حسابرسی معتمد بورس، کمیته آموزش و پژوهش.

سوال:  وظیفله کمیته کنترل کیفیت خدمات موسسات حسابرسی معتمد بورس چیست؟

پاسخ: بطور کلی وظیفه این کمیته بررسی گزارشهای حسابرسی به منظور از رعایت استانداردهای حسابداری و حسابرسی و تشخیص نیازهای عمومی موسسات حسابرسی به ویژه در زمینه آموزش است.

سوال: پذیرش و حذف موسسات حسابرسی معتمد بورس از وظایف کدام یک از کمیته­ها است و این کار با چه ضابطه­ای انجام می­گیرد؟

پاسخ: وظایف کمیته پذیرش موسسات حسابرسی معتمد بورس است و این کار باید طبق ضوابط و آئین­نامه مربوطه انجام گیرد.

سوال: آیا در آنین­نامه پذیرش خدمات موسسات حسابرسی می­تواند تنبیهات انضباطی و یا حذف موسسات حسابرسی به دلیل ضعف در کنترل کیفیت کار حسابرسی پیش­بینی شود؟

پاسخ: اگر آئین­نامه پذیرش خدمات موسسات حسابرسی حاوی نکات مورد اشاره باشد وجاهت قانونی ندارد زیرا طبق قانون استفاده از خدمات حسابداران رسمی نظارت حرفه­ای این کار فقط در حیطه صلاحیت جامعه حسابداران رسمی است. سازمان بورس اوراق بهادار می­تواند از لحاظ رعایت استانداردهای حسابداری و حسابرسی و شکایت ذینفعان مختلف در مورد صورتهای مالی موسسات حسابرسی معتمد بورس را مورد سوال قرار دهد اما حق مجازات و تعلیق و یا حذف از فهرست موسسات حسابرسی معتمد بورس را به دلیل ضعف کیفیت خدمات موسسات حسابرسی ندارد.

سوال: با این توضیح اگر کمیته کنترل کیفیت در بررسی گزارشهای حسابرسی یک موسسه حسابرسی نقایصی را مشاهده کند وظیفه سازمان بورس اوراق بهادار چیست؟

پاسخ: بطور مستقیم حق حذف یا تنبیه موسسه حسابرسی معتمد بورس را ندارد. سازمان بورس اوراق بهادار حق دارد درباره موضوع بررسی و تحقیق کند اما برای اخذ رای نهائی باید آن را به جامعه حسابداران رسمی احاله نماید.

سوال: با این توضیح بورس در چه مواردی می­تواند موسسات حسابرسی را فهرست موسسات حسابرسی معتمد بورس حذف کند؟

پاسخ: در دو حالت، موسسات شرایط پذیرش را طبق ضوابط آئین­نامه مربوط نداشته باشند یا بعد از دست بدهند و یا بر اساس مجازاتهای جامعه حسابداران رسمی مانند «تعلیق» یا «اخراج» این شرایط خدشه­دار شده باشد.

سوال:  بنابراین برای نظارت حسابداران رسمی و کنترل کیفیت کارهای آنان چه مقامی صلاحیت دارد؟

پاسخ: طبق اساسنامه جامعه نظارت حرفه­ای بر موسسات حسابرسی فقط در صلاحیت جامعه حسابداران رسمی ایران قرار دارد و مرجع دیگری این صلاحیت حرفه­ای را ندارد.