شکایت جوانان فارغ‌التحصیل رشتهء حسابداری بر آزمون و انتخابات حسابدار رسمی

در قریب به اتفاق کشورهای دنیا، حسابدار رسمی (حسابرس مجاز به انجام کار حرفه‌ای حسابرسی) را این‌طور انتخاب می‌کنند که در رشته‌های حسابداری، حسابرسی، قوانین مالیات و تجاری و دیگر دروس (حسب ضرورت) امتحان مـی‌شـونـد. سپس فرد قبول شده در رشتهء‌حسابداری و حسابرسی کار می‌کند تا منجر به کسب حداقل پنج الی شش سال تجربه شود (آن هم در سطح مدیر حسابرس خبره) سپس به او حق امضا داده می‌شود; به عبارت ساده، فردی در رشتهء حسابداری و حسابرسی (یا حتی سایر رشته‌های مهندسی وکالت، قضاوت و...) ادامهء کار می‌دهد و زندگی و سرنوشت کاری خود را در آن کار خلاصه و متمرکز می‌کند که امتحان اولیه را بگذراند.

5- اما در ایران عکس این روش است و سـرنـوشـت جوانانی (که در رشتهء حسابداری فارغ‌التحصیل می‌شود و کار می‌کند) طور دیگری ورق خورده است.

الف: طی 40 سال گذشته همواره با سد و مانع روبه‌رو بوده‌اند به طوری که در دههء 40 و 50 با موانع ناشی از انحصار تحت عنوان فارغ‌التحصیل داخل و خارج روبه‌رو بودیم و تعداد حسابداران رسمی از 50 نفر شروع شد و به 180 نفر در سال 59 رسید که اکثریت آن‌ها فارغ‌التحصیل خارج بودند.

ب: در دههء 60 حسابرسی خصوصی را تـعطیل کردند و حسابرسی دولتی جایگزین شد. ضمن آن‌که نظر به ضرورت امر، تعداد اندکی از حسابرسی خصوصی به کار خود ادامه دادند. مضافا نظر به نیاز این‌که استفاده از خدمات حسابرسی بخش خصوصی سریعا تعدادی حسابرس را تحت عنوان شخص حقیقی توسط ادارهء نظارت سازمان حسابرسی شناسایی کردند.

ج: در سال 68870 حسب ضرورت نـیاز حسابدار و حسابرس بخش خصوصی دولت محترم قانون استفاده از خدمات حسابداران رسمی را تهیه کرد و در سال 72 به تصویب مجلس محترم رسید.

چ:‌اساسنامهء جامعه حسابداران رسمی در سال‌های 74 تا 80 نوشته شد. وجود طولانی شدن این مدت برای برقراری انضباط مالی، با حضور حسابداران با تجربه در حسابرسی و مدیریت دولتی، اولین 1000 حسابدار رسمی بدون امتحان از بین فـارغ‌التحصیلان رشتهء حسابداری و حسابرسی که حسب مورد سابقه کار مدیر حـسـابـرسی شش سال (در سازمان حسابرسی و یا اشخاص حقوقی) داشته و مـدیر دولتی (با سه سال سابقهء کار حسابرسی) و حتی سرپرستان سازمان حسابرسی بودند، انتخاب شدند.

و: همه ساله، از بین داوطلبان که در سال‌های اول، حدود 1900 نفر بودند، صرفا 1600 نفر واجد شرایط تشخیص داده می‌شوند و از بین آن‌ها، بیش از 80 درصد در امتحان حضور پیدا نمی‌کنند و همچنین تعداد قبول‌شدگان نیز نسبت به این تعداد شرکت‌کننده، بسیار ناچیز است.

ه‌: از 1400 نفر حسابدار رسمی، 20 درصد بالای 60 سال، 51 درصد بالای 50 سال و جمعیت جوان 30 الی 40 سال، حدود 20 درصد هستند. این‌طور به نظر می‌رسد که نسل حسابرسی رو به انقراض باشد. مگر آن‌که بپذیریم که حسابداران طبیعتا افراد خارق‌العاده‌ای هستند و کار حسابرسی را در 30 سال دوم زندگی کاری خود شروع می‌کنند در حالی که در اکثر کشورهای دنیا بیش از 50 درصد اعضای انجمن حرفه‌ای را جوانان بین 23 الی 25 سال تشکیل می‌دهند.

در دنیا درصد قبولی اعضای انجمن‌های حرفه‌ای هر سال حدود 70 الی 86 درصد کل داوطلبان است این در حالی است که در ایران طی پنج سال گذشته این رقم بین 10 الی 15 درصد بوده است.

ز: در سال 80 جامعهء حسابداران رسمی با 1000 نفر راه‌اندازی شد.

د: طی سال‌های 1381 الی 1385 به شرح جدول زیر باز جوانان حسابدار کشور با موانع جدی روبه‌رو شدند. البته با تمهیدات فراهم آمده در سال 1383384 تعدادی قبولی با تک درس تجدیدی اعلام می‌شوند.

6-واقعیت این است که عده‌ای در مقام مسوول برای نظام حسابداری کشور بر این اعتقاد هستند که باید حسابداران رسمی مورد نیاز از بین افرادی انتخاب شوند که دارای تجربهء کافی آن هم در سطح مدیر حسابرسی باشد. حال با ارفاق در سال 74 برای پذیرش آن‌ها به شش سال سابقهء کار در حد سرپرست اکتفا کرده‌اند. البته این نظریه برای سال 74 که مقرر بود جامعهء حسابدار رسمی کشور راه‌اندازی شود و صدها حسابرس در حد مدیر حسابرسی دولتی و حسابرسی بخش خصوصی حضور داشتند موجه بود. ضمن این که این مقامات محترم بر این عقیده بودند که چون برخی حسابداران به کار در بخش دولتی (و نه خصوصی و کسب منافع میلیونی)! در دولت آن هم با حقوق‌های کم کار کرده‌اند و در این سال‌ها مدیر دولتی در بخش مالی، ذی‌حسابی یا مالیاتی هستند، به دنبال پول در حسابرسی نبوده‌اند! آن‌ها هم باید حسابدار رسمی شوند. با این تفکر و ایده، اولین آیین‌نامهء پذیرش نگارش یافت و با برخورداری از امکانات «عدم امتحان» حدود 1000 نفر، حسابدار رسمی شدند. آن هم در شرایطی که سوابق حسابرسی در حد سرپرستی حسابرسی برخی از آن‌ها زیر سوال بود یا با حسابرسانی روبه‌رو بودیم که اطلاعات مالیاتی و قوانین را  نداشتند. این نقاط ضعف ناشی از این موارد بود الف: کمبود سوابق علمی به دلیل عدم پذیرش طی امتحان و ب: نداشتن سابقهء کار مورد نیاز. طی سه سال اخیر آشکار شدن گزارش‌های امضا شده کلیدی توسط افرادی که بدون سابقهء کار حسابرسی و حتی ذی‌حسابی، انتخاب شده بودند که آثار نامطلوب آن طی سه سال اخیر خود را نـشـان داده اسـت. (البتـه جـامعهء حسابداران رسمی با این تخلفات برخورد انتظامی کرده است) و بنابراین حقانیت اعتراض کسانی که تجربهء عملی و دانش کافی ناشی از سابقهء کار را دارند و در امتحان پـذیـرفته نمی‌شود، را ثابت می‌کند. (اینجانب به هنگام عضویت در هیات کتبا به چگونگی انتخاب به روش فوق اعتراض کردم و درخواست دادم که امتحان برای تمامی متقاضیان برگزار شود. مضافا این که سابقهء کار حسابرسی مورد نیاز بعد از پذیرش در امتحان تکمیل شود که متاسفانه به این تقاضا توجه نشد.)

7-واقعیت این است که ایجاد زمینهء مناسب برای حضور جوانان در فعالیت‌های اقتصادی و دولتی براساس قوانین و مقررات مناسب امکان‌پذیر است، اما نباید از دولتمردانی که دارای تجربهء سالیان دراز کار در دولت هستند و بعضا به فرآیند ایجاد زمینهء امتحان همانند سایر مجامع حرفه‌ای دنیا اعتقاد ندارند توقع داشته باشیم که از طریق تصمیم این دولتمردان، بتوان زمینهء حضور جوانان را در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی به راحتی فراهم کرد. مگر آن که وزیر محترم امور اقتصادی که خود دانشگاهی است و در فرآیند دولت با اعتقاد به ایجاد زمینهء کار و فعالیت برای جوانان مسوول وزارت هستند تصمیم متناسب با شعار دولت و احقاق حق جوانان اتخاذ کنند.

8-تفکر انتخاب حسابدار بعد از تکمیل سابقهء کار بالا در سال‌ 74 به دلایل عدیده حاکمیت داشته اما این تفکر در پنج سال اخیر جواب نمی‌دهد، زیرا عده‌ای از جوانان کشور زندگی خود را در حسابرسی متمرکز کرده‌اند. بعد از شش سال که امتحان می‌دهند به دلایل عدیده در امتحان پذیرفته نمی‌شوند. به نظر من عملا حسابدار رسمی شدن از پزشک شدن هم مشکل‌تر شده است. از سوی دیگر به ابتکار رییس وقت، هیات هفت نفره‌ای سابقهء کار را از شش به سه سال کاهش داد. با این هدف که افراد قبول شده بعد از پذیرش در امتحان دورهء کارآموزی را تکمیل کنند. امیدواریم که با پیگیری این موضوع توسط شورای عالی جامعه زمینهء مناسب برگزاری امـتحان و حتی ضوابط مناسب برای امتحان فراهم شود تا با بقیهء انجمن‌های حرفه‌ای دنیا یکسان شویم.

9-از دیگر سوی باوجود کاهش مدت سابقهء کار به سه سال و ایجاد زمینهء حضور جوانان در امتحان (سال 85 در مقایسه با سال 84) نتیجهء قبولی دو سال اخیر هم امیدوارکننده نیست مشکل کجاست؟ اصولا وظیفهء هیات هفت نفره، بررسی سوابق کار تجربی و تحصیلی داوطلب و سپس برگزاری امتحان است که قطعا حضور اعضای هیات علمی را می‌طلبد. در دورهء‌اکثریت اعضا از سازمان حسابرسی بودند. ضمن این که یک عضو محترم، به دلیل عدم تطبیق شرایط امتحان با ضوابط منطقی استعفا دادند. با اعتراض به وزیر محترم در سال 82، (از جمله اینجانب آن هم به صورت مکتوب) دو عضو هیات از بین افرادی که سابقهء تدریس و عضو هیات علمی داشتند، در اواخر سال 82 جایگزین شدند. رییس جدید هیات هم در اواخر سال 84، دو عضو دیگر را تغییر داده و عملا زمینهء حضور اعضای هیات علمی بیش‌تری در هیات فراهم شد. باز هم جواب آزمون با 10 درصد و دو درصد قبولی است چرا؟

10-این نوع نتایج قبولی، یا حکایت از سطح پایین سواد دانشگاهی دارد که مقامات آموزشی کشور از جمله اعضای هیات علمی باید پاسخ‌گو باشند. یا حکایت از عدم وجود برنامهء مدون و مطلوب برگزاری امتحان است. به نظر من باید موضوع در هیات مورد بررسی قرار گیرد. به طور قطع ایجاد شرایط یکسان امتحان برای افراد فارغ‌التحصیل جوان (آمادگی کامل برای امتحان دارند اگر چه بسیار مناسب است اما در شرایط مشابه) زمینهء امتحان برای افراد با تجربهء قبلی را مشکل می‌کند و بنابراین باید امتحانات برای افراد باتجربه در چارچوب دیگری (از جمله سوالات تحلیلی نه تستی) برنامه‌ریزی شود.

11-در خاتمه یادآور می‌شود که ترکیب حسابداران رسمی عضو جامعه، به ترتیب حدود 400 نفر در سازمان حسابرسی، 550نفر حسابدار رسمی شـریک در موسسات حسابرسی و شاغل در موسسات و شاغل انفرادی و 450 نفر غیرشاغلند. تمامی نظارت بر فعالیت 550 نفر است. یک درصد حق عضویت متغیر را این حسابداران رسمی پرداخت می‌کند، اما تصمیم بر سرنوشت آن‌ها در شورای عالی ورق می‌خورد که از این 11 نفر، در این دوره صرفا پنج نفر و در دورهء قبلی دو نفر حسابدار رسمی شاغل بودند. سایرین هم از سازمان حسابرسی و اعضای غیرشاغل بوده که نه مشمول نظارت حرفه‌ای جامعه و نه پرداخت کنندهء یک درصد حق‌الزحمه متغیر بودند. در تمام دنیا اعضای شورای عالی را ترکیبی متناسب با اعضا حسب شمول نظارت بـر آن‌ها و تامین مخارج تشکیل می‌دهد. ضمن آن که دیگر گروه‌ها نیز در شورای عالی آن جامعهء حرفه‌ای حضور دارند. امیدواریم که در شورای عالی بعدی جامعهء حسابداران رسمی، افرادی جوان و حسابداران شاغلی انتخاب شوند که بتوانند زمینه‌ساز ایجاد تسهیلات مناسب برای رفع مانعی به نام آزمون باشند. البته با این اساسنامهء دولتی اعضای جامعهء صرفا شورای عالی را انتخاب می‌کنند و شورای عالی هیچ گونه پاسخگویی به اعضا ندارد. محور اصلی اصلاحی اساسنامه ایجاد رکن مجمع در اساسنامه به معنی واقعی و ایجاد زمینهء حساب دهی و حساب خواهی است. در دورهء دوم شورای عالی مصوبهء نهایی آن تهیه و سال 1383 به وزارت امور اقتصادی ارسال شده اما تاکنون تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است

حرفه حسابرسی.............

                                                         

  

حسابداری و صنعت همزاد سرمایه­داری نوین هستند. اگرچه نام پاچیولی بعنوان بنیانگذار حسابداری دوطرفه (دوبل) در تاریخ حسابداری ماندگارست اما بدون شک آنچه ما امروزه به عنوان حسابداری می­شناسیم محصول رشد صنعت و سرمایه­داری در انگلستان بوده است. در سال 1773 در دفترچه راهنمای شهر ادینبورگ نام هفت نفر حسابدار معرفی شده بود و در سال 1854 در همین شهر بنا به فرمان سلطنتی جامعه حسابداران تشکیل شد که بعدها در سال 1862 در انگلستان قانونی به نام «دوست حسابدار» در مورد ورشکستگی شرکتها به تصویب رسید. به طوری که دفاتر و اسناد شرکتهایی که ورشکسته می­شدند باید توسط «حسابداران دوست» رسیدگی می­شدند. در تداوم همین وضعیت در سال 1880 انجمن حسابداران خبره انگلستان و ولز تشکیل شد. حسابداری در امریکا پیامد اولین مهاجران انگلیسی بود به طوری که در سال 1886 جیمز آینون حسابدار از لندن به نیویورک وارد شد و با همکاری هفت نفر از همکاران خود «انجمن حسابداری عمومی امریکا» را در سال 1887 تاسیس کردند. این انجمن شامل هشت امریکایی و دو نفر بریتانیایی بودند.

بعدها در تداوم همین پیامد حرفه حسابرسی در امریکا و انگلستان و سپس در اروپا و کانادا به چنان مرتبتی دست یافت که امروزه عنوان حسابدار رسمی به عنوان یک ویژگی به شمار می­رود. 45 سال پس از کشورهای فوق اولین اقدام در مورد حسابرسان در ایران صورت گرفت که متأسفانه تاکنون هنوز جایگاه و منزلت حسابرسان در کشور شناخته نشده است.

تا مدتی پیش هنر یا علم بودن حسابداری مجادلات قلمی فراوانی را ببار می­آورد و سپس موضوع «شغل یا حرفه بودن حسابرسی» بعنوان یک مبحث کلیدی و محوری و در آستانه هزارۀ سوم مسئولیتهای اجتماعی حسابرسان به موضوع روز تبدیل شده است. بی­شک تاریخ حرفه حسابداری در کشورهای پیشرفته حدود یکصدسال قدمت دارد. اما از آنجا که بطور عمومی ما یک قرن عقب­تر از جوامع پیشرفته هستیم موضوع حسابرسی و حرفه حسابداری در دو دهه اخیر شدت یافته است. اگرچه حرفه حسابرسی همچون حرف پزشکی و وکالت حداقل از سالهای 1328 دارای قانون و مقررات خاصی بوده است. بررسیهای تحقیقی نشان می­دهد که. در حرف وکالت، پزشکی و حسابرسی فصل مشترک فراوانی دارند که عبارتند از:

1- منافع عموم

2- عدم تناسب حق­الزحمه با فعالیت حرفه­ای

3- اولویت اخلاق حرفه­ای و نتیجه فعالیت

4- استقلال

بنظر میرسد همین ویژگیها و به ویژه درگیر بودن اعضای این حرف با منافع عمومی باعث شد که اساسنامه­های این سه حرفه بوسیله دولت تصویب گردد(اساسنامه کانون وکلا، اساسنامه نظام پزشکی و اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران) دولت­ها مدعی هستند که بوسیله خلق اساسنامه­های این سه حرفه قدرتهای قانونی و اثر بخشی بوجود میآورند که هدف آن حفظ منافع و مصلحت عمومی است زیرا این سه حرفه نیازی به حمایت دولت ندارند، زیرا منافع این حرفه­ها باید از سوی دیگران حمایت شود. مثلاً مردم به گزارشات حسابرسان اعتماد می­کنند و متقابلاً حسابرسان باید در پرتو مسئولیت­های اجتماعی خود بهترین کیفت گزارشگری را ارائه نمایند و در صورت تخلف یا قصور و بر اساس اساسنامه­های حرفه­ای ممکن است کارت اشتغال حرفه­ای آنان لغو و یا باطل گردد. واژه مسئولیت­های اجتماعی حسابرسان صرفاً در قالب رعایت موارد زیست­محیطی خلاصه نمیشود. متاسفانه در جوامع سرمایه­داری کوشش بسیاری بعمل آمده تا اصول اخلاق حرفه­ای حسابرسان در چارچوب مسئولیتهای اجتماعی صرفاً در موارد زیست  محیطی خلاصه شود در حالیکه اصول بین­المللی مسئولیت­های اجتماعی موارد متعددی نظیر رعایت حقوق بشر، حقوق کار و امور اجتماعی، حقوق مالیاتی، رعایت استانداردهای زیست­محیطی و... را به عنوان حوزه مسئولیتهای اجتماعی معرفی می­کند. بطور مشخص سال گذشته موسسه حسابرسی دیلویت (بزرگترین موسسه حسابرسی جهان) بعلت پذیرش صاحبکاری که ضد حیوانات بود مورد سرزنش و شماتت­حرفه­ای قرار گرفت و یا در حال حاضر حسابرسانی که بنگاههای اقتصادی را در چین حسابرسی می­کنند بدلیل عدم افشای نقض به حقوق کارگری و تامین اجتماعی کارگری و نقض چارچوب حداقل مزد مورد سئوال قرار دارند! در رعایت موازین حقوق بشر و مسئولیتهای اجتماعی همانطوریکه پزشکان از همکاری درشکنجه و یا همکاری با زندانبانان منع هستند، حسابرسان مستقل نیز باید از همکاری با بنگاههائی که آلوده به نقض حقوق بشر، نقض حقوق کارگری و یا ...هستند خودداری کنند و بر اساس شیوه مشتری­گزینی از مشتریان آلوده به مسائل سیاسی- اقتصادی پرهیز کنند. با چنین اوصافی بنظر میرسد حوزه مسئولیتهای اجتماعی حسابرسان حداقل دارای موارد ذیل خواهد بود:

 

1- حوزه مسائل حقوق بشر

2- حوزه مسائل زیست­محیطی

3- نقض حقوق کارگری و تامین اجتماعی

4- مبارزه با فساد و پول شوئی

افزایش موارد استفاده و شمار استفاده­کنندگان از اطلاعات مالی واحدهای اقتصادی، هدف حسابرس را ارتقا داده و به آن نقش اجتماعی بخشیده است. چنین نقشی ایجاب می­کند که درستی اطلاعات مالی واحدهای اقتصادی و رعایت استانداردهای حسابداری در تهیه صورتهای مالی به وسیله اشخاص دیگری به جز اشخاص و مراجع ذیحق، ذینفع و ذیعلاقه، رسیدگی شود. تجارب طولانی در جهان و ایران روشن ساخته است که حسابرس حرفه­ای مستقل، شایسته­ترین شخص برای اظهارنظر درباره درستی تهیه و ارائه گزارشهای مالی واحد اقتصادی است. شایستگی حسابرس حرفه­ای مستقل از آن روست که وی حسابرسی را طبق استانداردهای حسابرسی انجام می­دهد و اصول آئین­ رفتار حرفه­ای معینی که متضمن استقلال، درستکاری، بیطرفی، صلاحیت و مراقبت­حرفه­ای، رازداری، رفتار حرفه­ای، اصول و ضوابط فنی است، را رعایت می­کند. اندیشه استفاده از خدمات حسابرسان مستقل در حسابرسی واحدهای اقتصادی در ایران نیز سابقه­ای دیرپا دارد. قانون تجارت سال 1311 انتخاب بازرس و رسیدگی به حسابهای شرکتهای سهامی را الزامی کرد. قانون مالیات بر درآمد سال 1328 برای اولین بار استفاده از خدمات حسابداران خبره در امر حسابرسی مالیاتی را عنوان کرد. در قانون مالیاتی سال 1335 این الزام قانونی تکرار شد. قانون مالیاتهای مستقیم سال 1345 زمینه را برای تشکیل کانون حسابداران رسمی فراهم ساخت. اصلاحیه قانون تجارت مصوب سال 1347 موضوع حسابرسی شرکتهای سهام را مطرح کرد. قانون تشکیل سازمان حسابرسی در سال 1362 این سازمان را به عنوان مرجع تخصصی و رسمی تدوین اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی معرفی کرد. در سال 1372 نیز قانون استفاده از خدمات حسابداران رسمی و متعاقب آن آئین­نامه تعیین صلاحیت و چگونگی انتخاب حسابداران رسمی در سال 1374 و اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران در سال 1378 به تصویب رسید. برغم الزامات قانونی یاد شده و پیشرفتهای چشمگیری که حرفه حسابداری در کشور داشته، این حرفه هنوز جایگاه درخور را نیافته و تا ایجاد یک نظام حرفه­ای قوی حسابداری در جهت اعمال نظارت مالی بر واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی و حصول اطمینان از قابل اطمینان بودن صورتهای مالی واحدهای مزبور در جهت حفظ منافع عمومی، گامهای چندی باقی است. تصویب آئین­نامه چگونگی استفاده از خدمات و گزارشهای حسابداران رسمی زمینه را به گونه­ای بی­سابقه برای ایجاد نظام مستقل حرفه­ای حسابداران فراهم ساخته است. به موجب این آئین­نامه:

• صورتهای مالی که فاقد گزارش حسابدار رسمی باشد، معتبر نیست،
• استفاده از  تسهیلات دولتی و عمومی منوط به ارائه گزارش حسابدار رسمی است،
• رعایت استانداردهای حسابداری و حسابرسی و آئین­رفتار حرفه­ای الزامی است،
• گزارش حسابرسی مالیاتی حسابدار رسمی توسط ماموران تشخیص مالیات پذیرفته می­شود (ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم)
• گزارش حسابدار رسمی در موارد متعددی از جمله تعیین مبالغ مشمول کسر حق بیمه تامین اجتماعی، تعیین حقوق و عوارض دولتی و عمومی، رسیدگی به تعهدات ارزی، و ...

می­تواند مبنای تشخیص دستگهای ذیربط قرار گیرد(دستورالعمل هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی)

با چنین اوصافی در شرایطی که هزارۀ سوم را دهه حکمرانی خوب یا برقراری نظام­های پاسخگوئی و مسئولیت نامیده­اند حسابرسی به عنوان یکی از ارکان نظام پاسخگوئی و مسئولیت نقش ارزنده­تری برعهده خواهد داشت. بهمین علت در ایران هم دولت باید با استفاده از ابزارهای قانونی محدوده عملکرد حسابرسی را توسعه بخشد و نظارت مالی و کنترل عملکرد بخشهای دولتی را از طریق حسابرسی کارا دنبال نماید زیرا در صورتیکه امر حسابرسی فراگیر شود نتیجه طبیعی آن بهینه­سازی منابع و تقسیم اصولی و به جا و بموقع بودجه در اموری خواهد بود که باعث توسعه و آبادانی کشور خواهد شد. بنابراین وقتی قانونگذار عدم ارائه گزارش حسابرسی را در هیچ مرجعی قابل قبول نمی­داند چرا سازمان امور مالیاتی، وزارت امور اقتصادی و دارائی و شبکه بانکی کشور که با بیت­المال اداره می­شوند گزارشات حسابرسی واحدهائی را که الزام به ارائه گزارش حسابدار رسمی دارند قبول می­نماید!

اگر قرارست نظام پاسخگوئی و مسئولیت و سیستم حکمرانی خوب در کشور پیاده شود هیچ توجیهی جهت عدم اجرای مفاد مصوبات قانونی وجود ندارد زیرا اجرای قانون تجمیع عوارض و مالیات بر ارزش افزوده نیز از جمله مسائلی هستند که بدون گزارشات حسابدار رسمی امکانپذیر نخواهد شد.

رویدادهای تاریخی حرفه حسابداری در ایران

ردیف	تاریخ	رویداد
۱	1310 (تصویب قانون تجارت)	انتخاب بازرس (مفتش) برای رسیدگی به حسابها و اسناد مدارک شرکت
۲	1326 (اصلاحیه قانون مالیاتها)	اجازه استفاده از خدمات حسابداران حرفه ای در امور مالیاتی
۳	1328 و 1335 (تصویب قانون مالیات بر درآمد)	پذیرفتن نتیجه رسیدگی محاسبین قسم خورده در مورد حساب یا ترازنامه بازرگان یا شرکتها برای تشخیص مالیات
۴	1340	تصویب آیین نامه تشکیل انجمن محاسبین قسم خورده
۵	1341	تشکیل نخستین جامعه حسابداران قسم خورده
۶	1342	تصویب اساسنامه انجمن قانونی محاسبین قسم خورده
۷	1343	تاسیس انجمن حسابداران ایران
۸	1345 (تصویب قانون مالیاتهای مستقیم)	اجازه تشکیل کانون حسابداران رسمی
۹	1346	تصویب آیین نامه نحوه انتخاب حسابداران رسمی
۱۰	1347 (اصلاحیه قانون تجارت)	الزام به استفاده از گزارش حسابداران رسمی
۱۱	1349	تصویب آیین نامه اجرایی تعیین اشخاص مجاز برای بازرسی شرکتهای سهامی عام
۱۲	1350	تشکیل شرکت سهامی حسابرسی
۱۳	1351	الزام به استفاده از گراش حسابداران رسمی / تصویب اساسنامه کانون حسابداران رسمی
۱۴	1359	تشکیل موسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی ایران و سازمان برنامه و بودجه
۱۵	1362	تصویب قانون تشکیل سازمان حسابرسی
۱۶	1366	تصویب اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی
۱۷	1372	تصویب قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران رسمی
۱۸	1374	تصویب آیین نامه تعیین صلاحیت حسابدارن رسمی
۱۹	1378	تصویب اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران
۲۰	1379	تصویب آیین نامه چگونگی استفاده از خدمات و گزارشهای حسابداران رسمی
۲۱	1379	تصویب دستورالعمل نحوه برگزاری انتخابات شورای عالی جامعه حسابداران رسمی
۲۲	1380	معرفی اولین گروه حسابداران رسمی و برگزاری نخستین مجمع عمومی جامعه حسابداران رسمی ایران

 

تقویم حسابداری در آمریکا

 

1887 ایجاد اولین تشکیل حرفه­ای

1896 قانونی شدن حرفه حسابداری

1899 اولین زن حسابدار رسمی (CPA)

1900 تاسیس مدرسه عالی بازرگانی در دانشگاه نیویورک (NYU)

1902 الزام شرکتها به انتشار گزارشهای سالانه حسابرسی شده

1905 پیداش منزلت حرفه­ای برای حسابداری

انتشار مجله ژورنال آواکانتنسی (Journal Of Accountancy)

1913 وضع مالیات بر درآمد دولت مرکزی (فدرال)

1914 توجه بیشتر دولت به گزارشگری مالی و حسابرسی در وضع قوانین

1916 تشکیل انجمن مدرسان حسابداری

1917 انتشار اولین بولتن حسابداری فدرال رزور (Federal Reserve)

1920 ساختار جدید انجمن حسابداران رسمی

1921 حسابدار رسمی (CPA) شدن اولین غیرآمریکائی

1923 تعیین جایزه برای بالاترین رتبه­ها در امتحان حسابدار رسمی (CPA)

1924 به رسمیت شناختن حسابداران رسمی (CPAs) به وسیله هیات استیناف مالیاتی

1926 اجباری شدن شرط داشتن لیسانس برای گذراندن امتحان حسابدار رسمی (CPA)

1929 بحران اقتصادی

اهمیت یافتن کنترلهای داخلی

1930 شرکت کردن حرفه حسابداران در مطالعه بازار با تشکیل یک کمیته

1931 دعوای حقوقی در یک دادگاه علی، تعهدات ناشی از سهل­انگاری یا تقلب حسابران را تعریف می­کند

جذابیت ماشین و رادیو موجب کاهش شمارگان مجله­ها می­شود و مجله (Journal Of Accountancy) را با بحران رو به رو می­سازد

1932 شکل­گیری مرجع تدوین استانداردهای حسابداری

1933 تشکیل انجمن زنان دارای مدرک حسابدار رسمی (CPA)

1934 ایجاد کمیسیون اوراق بهادار (SEC)

تشکیل صندوق تعاون انجمن حسابداران رسمی (CPA)

1936 انتشار مقررات مربوط به صورتهای مالی به وسیله فدرال رزرو (Federal Reserve)

مشخص شدن سوابق تحصیلی مورد نیاز برای حسابداران

1938- کمیسیون اوراق بهادار (SEC) اختیار خود برای تدوین استانداردهای حسابداری را به انجمن حسابداران آمریکا (AIA) واگذار می­کند.

ناتوانی حسابداران رسمی (CPAs) در کشف تقلب در پرونده اختلاس شرکت مک کسون و رابینز       ( Mckesson & Robins) برای اولین بار حرفه حسابداری را معرض افکار عمومی قرار داد.

1939 اولین استانداردهای حسابرسی

1957 تغییر نام انجمن حسابداران آمریکا (AIA) به انجمن حسابداران رسمی آمریکا (AICPA)

1959 تشکیل هیات اصول حسابداری (APB)

1962 معافیت مالیاتی در سرمایه­گذاری

مناقشه هیات اصول حسابداری (APB) با کمیسیون اوراق بهادار (SEC)

1965 حسابداران رسمی طبق قانون مجاز به رسیدگی مالیاتی می­شوند.

1970 ورشکستگی شرکت پن سنترال (Pen Central) اثر بخشی نهادهای تنظیم مقررات و همچنین حسابرسان را زیر سئوال می­برد.

1971 سال تشکیل کمیته­های عالی: کمیته ویت (The Wheat Committee) کمیته تروبلاد (The True blood Committee) و کمیسیون کوهن ( The Cohen Commission)

اجباری شدن الزامات آموزش حرفه­ای مستمر ( CPE)

1973 هیات استانداردهای حسابداری مالی ( FASB) جایگزین هیات اصول حسابداری (APB)     می­شود.

1977 تقویت مقررات حرفه­ای با تشکیل بخش مقررات بورس اوراق بهادار (SECPS) و بخش مقررات شرکتهای خصوصی (PCPS)

1979 انتشار اولین بیانیه استانداردهای خدمات حسابداری و بررسی (SSARS)

1982 لغو مقررات مربوط به الزام افشای خدمات غیرحسابرسی انجام شده به وسیله حسابرسان (ARS250)

1984 هیات استانداردهای حسابداری دولتی (GASB) جایگزین شورای ملی حسابداری دولتی (NCGA) می­شود.

اجباری شدن حسابرسی جامع و مجزا برای کمکهای دریافتی دولتهای ایالتی و محلی از دولت مرکزی

1985 برگزاری سمینار حسابداری در کنگره آمریکا و طرح بیش از 20 دیدگاه

1987 انتشار گزارش کمیسیون تردوی ( Tread way Commission) برنامه­ریزی برای بازسازی استانداردهای حرفه­ای

1990 انتشار گزارشات Smith, Turnball, greenbury, casdbury  ، تحول ساختاری در سیستم­های کنترلهای داخلی و نقش هیات مدیره بنگاههای اقتصادی فراهم آورد.

2001 تصویب قانون آئین­نامه حاکمیتی شرکتها در اروپا

2002 تصویب قانون­ساربنزآکسلی